Najlepsze przepisy znajdziesz TUTAJ
Ajvar to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań pochodzących z Bałkanów. Ten aromatyczny sos, którego głównym składnikiem są pieczone papryki i bakłażany, od lat gości na stołach w Serbii, Chorwacji, Macedonii i innych krajach tego regionu. Można go spożywać jako pastę na chleb, dodatek do mięs, a nawet jako sos do makaronów. Jego wszechstronność i głęboki smak sprawiają, że warto mieć go zawsze pod ręką. W tym artykule znajdziesz przepis na domowy ajvar, który możesz zapakować do słoików i cieszyć się jego smakiem przez cały rok.
Skąd pochodzi ajvar?
Choć ajvar jest obecnie popularny w całej Europie, wywodzi się z kuchni serbskiej. Tradycyjnie przygotowywany był na koniec lata, kiedy papryka była najświeższa i najtańsza, a później przechowywany w słoikach na zimowe miesiące. Ajvar wyróżnia się wyjątkowym smakiem – lekko słodkim, pikantnym, z nutą dymności pochodzącą z pieczonej papryki.
Składniki na ajvar
Do przygotowania ajvaru potrzebujesz kilku prostych składników, ale kluczem do sukcesu jest jakość warzyw. Wybierz dojrzałe, czerwone papryki oraz świeże bakłażany, aby uzyskać głęboki smak.
Składniki:
- 3 kg czerwonej papryki
- 1 kg bakłażanów
- 1 główka czosnku
- 100 ml oleju roślinnego (najlepiej słonecznikowego)
- 2 łyżki octu winnego lub jabłkowego
- 2 łyżeczki cukru
- Sól i pieprz do smaku
- Opcjonalnie: ostra papryka lub papryczki chili, jeśli lubisz wersję pikantną
Zanim zaczniesz, powinno cię zainteresować: Jak Ugotować Młodą Kapustę
Jak przygotować ajvar – krok po kroku
1. Pieczenie papryki i bakłażanów
Podstawą ajvaru są dobrze upieczone warzywa, dlatego warto poświęcić czas na ten krok. Rozgrzej piekarnik do 200°C. Papryki oraz bakłażany umyj i osusz. Ułóż je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Piecz warzywa przez około 30-40 minut, obracając je co jakiś czas, aż skórka papryki stanie się czarna i zacznie pękać, a bakłażany będą miękkie.
Aby uzyskać autentyczny, lekko dymny smak, można również grillować papryki i bakłażany na otwartym ogniu, co jest popularną metodą w krajach bałkańskich. Jednak piekarnik sprawdzi się równie dobrze w domowych warunkach.
2. Obieranie warzyw
Po upieczeniu warzywa wyjmij z piekarnika i przełóż do miski, przykrywając folią spożywczą lub ręcznikiem kuchennym. Dzięki temu skórka papryki będzie łatwiejsza do usunięcia. Po około 10-15 minutach obierz papryki oraz bakłażany ze skóry. Usuń również nasiona z papryki.
Cierpliwość podczas obierania papryki jest kluczowa – dobrze oczyszczone warzywa pozwolą uzyskać idealnie gładki ajvar bez gorzkich kawałków skórki.
3. Miksowanie warzyw
Obrane papryki i bakłażany umieść w misce blendera lub malaksera i zmiksuj na jednolitą masę. Możesz również użyć maszynki do mielenia mięsa, co jest tradycyjną metodą stosowaną na Bałkanach. Dla tych, którzy lubią bardziej ziarnistą strukturę ajvaru, wystarczy krócej blendować lub zmielić warzywa na grubszym sitku.
4. Gotowanie ajvaru
Przełóż zmiksowane warzywa do dużego garnka. Dodaj sól, pieprz, cukier, ocet oraz przeciśnięty przez praskę czosnek. W tym momencie możesz również dodać posiekaną ostrą paprykę, jeśli chcesz uzyskać bardziej pikantną wersję ajvaru.
Gotuj ajvar na małym ogniu przez około 1-2 godziny, często mieszając, aby nie przypalił się na dnie. W trakcie gotowania dodawaj stopniowo olej, cały czas mieszając. Olej nie tylko wzbogaci smak, ale również sprawi, że ajvar będzie miał gładką, kremową konsystencję.
Ajvar jest gotowy, gdy jego konsystencja stanie się gęsta, a smak skoncentrowany. Jeśli sos jest zbyt wodnisty, możesz wydłużyć czas gotowania, aby odparować nadmiar płynów.
5. Przygotowanie słoików
Przed przelaniem ajvaru do słoików, upewnij się, że słoiki są dobrze wysterylizowane. Możesz to zrobić, myjąc je w gorącej wodzie i susząc w piekarniku nagrzanym do 100°C przez około 10 minut. Nakrętki również powinny być czyste i suche.
6. Przekładanie do słoików i pasteryzacja
Gorący ajvar przekładaj do słoików, zostawiając około 1 cm wolnej przestrzeni od góry. Słoiki dokładnie zakręć i od razu ustaw do góry dnem, co pomoże uszczelnić wieczka. Jeśli planujesz przechowywać ajvar przez dłuższy czas, warto go zapasteryzować.
Pasteryzacja to prosty proces, który polega na zagotowaniu słoików w garnku z wodą. Wystarczy ułożyć słoiki w dużym garnku, zalać wodą (tak, aby pokryła słoiki do ¾ ich wysokości) i gotować na małym ogniu przez około 20-30 minut. Po tym czasie wyjmij słoiki i pozostaw do ostygnięcia.
Jak podawać ajvar?
Ajvar jest niezwykle wszechstronny i można go podawać na wiele sposobów. Doskonale sprawdzi się jako dodatek do grillowanych mięs, pieczonych warzyw, a nawet makaronów. W krajach bałkańskich podaje się go najczęściej jako przystawkę z pieczywem, oliwkami i serem feta. Możesz go również używać jako pasty na kanapki, składnika sosów do pizzy, a nawet jako dipu do frytek.
Podsumowanie
Domowy ajvar to prawdziwy smak lata zamknięty w słoikach. Jego głęboki, słodko-pikantny smak doskonale uzupełnia wiele potraw i sprawia, że warto poświęcić czas na jego przygotowanie. Dzięki temu przepisowi możesz cieszyć się tym bałkańskim przysmakiem przez cały rok. Jeśli chcesz dodać swoim daniom wyrazistości i odrobiny egzotyki, ajvar będzie idealnym wyborem. Zrób zapas, wypełnij spiżarnię słoikami i delektuj się smakiem Bałkanów o każdej porze roku!